Het klinkt misschien wat gek om te zeggen, maar als samenleving zijn we steeds beter gewend geraakt aan hoe om te gaan met deze corona pandemie. We hebben ons toch maar in korte tijd aan weten te passen aan de maatregelen die zijn gesteld. Ik was benieuwd hoe onze mensen dat ervaren tijdens het werken in de zorg bij onze opdrachtgevers. Welke effecten heeft de pandemie op hun werk en op de werkdruk? Om die reden heb ik een aantal zorgcollega’s geheel corona-proof, per e-mail of telefonisch, geïnterviewd.
Allereerst wil ik deze mensen heel erg bedanken voor hun input maar vooral ook voor de openheid bij het delen van hun eigen verhaal. In deze blog zal ik de verhalen van mijn collega’s zo goed mogelijk proberen samen te vatten om jou als lezer een goed beeld te geven van de ervaringen.
Uit de antwoorden op de vraag: “Hoe is het werken in de zorg anders ten tijde van corona?” blijkt maar weer dat zorgmedewerkers echt behoren tot de meest betrokken én vitale beroepsgroep. Er wordt namelijk vooral gesproken over het effect en de zorgen die de manier van werken en de maatregelen heeft op de cliënten waar zij zorg voor dragen, hun naasten en de collega’s.
“Het is een zeer roerige tijd, natuurlijk om het verdriet en onzekerheid van families, maar zeker ook de onmacht voor het zorgpersoneel om de situatie te kunnen veranderen.’’
Gert Jan
“Ik merk niet zoveel verschil met de periode van voor de corona uitbraak. Het enige verschil dat ik merk is de angst die bij veel mensen heerst en de onduidelijkheid in toepassing van de maatregelen die de overheid oplegt door iedere organisatie onderling.’’
Sander
De onvoorspelbaarheid die het virus met zich mee bracht (en nog steeds brengt) zorgde voor anders werken door alle genomen maatregelen. Iedereen heeft wel te maken gehad met zieke collega’s of zelf noodgedwongen thuis moeten blijven. De overweging om wel of niet te gaan werken moet nu op een andere manier worden afgewogen. En wanneer een collega door corona getroffen is, zou dat mogelijk gevolgen hebben op het hele team en de mensen waarvoor zij zorgdragen. Zorgmedewerkers werden de afgelopen tijd ondergesneeuwd met nieuwe voorzorgsmaatregelen, protocollenen en gedragsregels. Dit is iets wat natuurlijk ook moest gebeuren; het is zeker aanpassen geweest in korte tijd. Dit heeft een beroep gedaan op de flexibele werkhouding van velen.
“Er ontstaat werkdruk omdat er veel niet duidelijk is als het gaat om beschermende materialen.’’
Roshini
Wat is de meest besproken verandering? Onze zorg-collega’s geven aan dat het contact met cliënten de afgelopen tijd toch wel heel anders is geweest dan voorheen. Cliënten zijn veel onrustiger dan normaal, omdat de toegankelijkheid voor bezoekers zoals familieleden in deze tijd beperkt is. Daar komt bij dat de bewegingsruimte voor cliënten erg veranderd is. Ze kunnen bijvoorbeeld niet even naar de supermarkt. Ook is het moeilijk te begrijpen voor veel cliënten dat er opeens geen hand of knuffel meer mag worden gegeven. Dat is iets wat toch wel gemist wordt.
“Veel initiatieven zijn er geweest en werden ook als fijn ervaren, maar de eenzaamheid blijft dan toch aanwezig. Ik persoonlijk heb meer tijd vrijgemaakt om de mensen te laten praten en vooral te luisteren en daar waar mogelijk de onrust wat weg te nemen met een grote schep humor.’’
Gert-Jan
In het begin van de corona-crisis heerste er vooral angst bij veel mensen en onduidelijkheid over de situatie, geven de meeste zorgcollega’s aan. De verandering qua werkzaamheden zijn niet erg groot, maar er komen wel een aantal taken bij. Veelvoorkomende werkzaamheden worden nu nog steeds uitgevoerd, maar door alle veiligheidsmaatregelen wel op een minder persoonlijkere manier. En voor de zorgverlener zelf komt er meer tijdsdruk en soms ongemak bij, dat is wel lastig.
“Dat wij momenteel als zorgverlener helemaal ingepakt beschermd moeten werken zorgt voor benauwdheid, frustratie en emotie.”
Sana
Ook ziet de dagindeling van veel cliënten er anders uit; sommige groepen gaan niet meer naar dagbesteding. Het omgooien van structuur is iets waar zorgmedewerkers de afgelopen tijd veel mee bezig zijn geweest.
Een aantal zorg-collega’s zijn de afgelopen tijd met een andere gedachtegang naar hun werk gegaan. Dit kwam onder andere door de vrees om zelf besmet te raken. Hierbij overheerste de angst om het virus mee naar huis te nemen. En ook, vooral als ZZP-er in de zorg, raakt ziekte door uitval je direct in je portemonnee.
“Het werk is over het algemeen hetzelfde, maar er komen wel wat taken bij. Denk aan het regelen van bezoekersregelingen; de vormgeving daarvan, wie gaat waar zitten etc. Een andere taak die erbij komt is ook het contact met de buitenwereld stimuleren doormiddel van videogesprekken of telefoongesprekken. Samen boodschappen doen met cliënten gaat nu ook niet meer, terwijl ze dat altijd erg leuk vinden. Ze gaan nog wel mee, maar dan blijven ze in de auto zitten. Gelukkig kunnen we nog wel 1 op 1 een rondje in de auto rijden.’’
Charaf
“Tijdens de eerste 6 weken was het heel hard werken, vooral omdat we nog maar met drie vaste mensen over waren en de rest van buiten kwam. Vooral dit laatste maakte de mensen erg onrustig. Ik moest veel begeleiden, vooral voor mijn jongere collega’s die het sterven toch een beetje eng vonden. Dit was dus zeker een andere situatie dan normaal.’’
Elma
Na het lezen en horen van de verhalen van onze kandidaten, merkte ik dat de werksfeer vooral in het begin verschillend werd ervaren. Dit had veelal te maken met hoe mede-zorgverleners, maar ook de zorgorganisatie, met de situatie omging. Onderling hebben zorgverleners soms andere ideeën over wat juist is om te doen in deze tijd. Dat botst af en toe nog wel eens. Gelukkig hoor ik ook terug dat ondanks alles er zeker nog tijd is voor het geven of ontvangen van complimenten. Het werken op cohortafdelingen levert spanning en hectiek op maar soms ook zelfs rust, geven sommigen aan. Dat heeft dan vaak te maken met meer duidelijkheid over de situatie. Overal lees ik terug dat cliënten altijd erg dankbaar zijn geweest voor de ontvangen zorg, dat is waar de meesten ook hun energie uit halen.
“De sfeer is hier en daar wat vermoeiend, gelaten en gespannen. Complimenten geven is een zaak die wat meer aandacht vereist. In de regel wordt er feedback gegeven als je iets niet goed doet en als je het goed aanpakt, lijkt het ‘’normaal’’. De vermoeidheid slaat toe in vele teams.’’
Eline
“De werksfeer is bij ons goed, we hebben met enige regelmaat onderlinge gesprekken over het hoe en wat betreft de corona crisis. We zijn en kunnen trots op elkaar zijn dat we als afdeling “schoon” zijn; dat we geen zieke mensen hebben. We geven hier elkaar complimenten voor. Ook hierin zijn we open en eerlijk in. Ik tenminste wel naar mijn collega’s. Collega’s kunnen dit waarderen en ik hoop dat collega’s dit ook naar mij zijn.’’
Francois
Complimenten geven lijkt mij iets waar sowieso meer focus op gelegd mag worden, helemaal in deze tijd. Er wordt aangegeven dat de ervaring aan het begin van de coronacrisis wel anders is dan nu. De zorgverleners hebben het nieuwe manier van werken snel moeten adopteren om hun werk veilig te kunnen blijven uitvoeren.
Daar waar net na de uitbraak nauwelijks tijd was om pauze te nemen, te lunchen of te overleggen, vertellen onze mensen ons dat er ook op dat vlak weer meer ruimte is ontstaan. Zeker daar waar een afdeling coronavrij is, is er weer tijd voor een praatje of extra zorg.
“Ik heb mijn werk in deze tijd net zo zorgvuldig uitgevoerd als al die jaren daarvoor. Er waren alleen andere regels, maar ik heb geen moment gedacht ik ga niet of ik doe het niet, juist nu hebben de mensen je hard nodig. Ik werk veel uren, namelijk 50 – 60 uur in de week op dit moment. Toch ervaar ik geen werkdruk, het geeft mij juist heel veel energie en kracht om door te gaan.’’
Mariska
“Ik doe mijn werk altijd met liefde en plezier! Er zijn altijd leuke en minder leuke dingen op werkvloer! Momenteel is het de hele wereld die er onder lijdt. Ik voel me gewaardeerd door collega’s en cliënten. Ik ben trots op mezelf dat ik gewoon doorga met zorg verlenen, want het is soms erg heftig. De manier waarop cliënten zich bevinden door covid-19, maar ook de risico’s die wij als zorgverleners lopen. Gelukkig hebben we een top team, waar onze gevoelens en zorgen met elkaar worden gedeeld. Dit zorgt voor de juiste oplossingen!”
Sana
Als intermediair vinden wij het belangrijk om onze kandidaten in iedere situatie zo goed mogelijk te ondersteunen. Ook wij hebben snel moeten schakelen om zaken zo goed als mogelijk te regelen, voor onze zorg-collega’s, opdrachtgevers en de interne collega’s. Op dit moment werken we nog steeds deels vanuit huis, wat een extra uitdaging is om de communicatie en daarmee de verbinding zo persoonlijk mogelijk te houden. Dat vraagt soms wat extra aandacht. In mei hebben we al onze zorgverleners als bedankje voor hun inzet nog een brievenbuscadeautje toegestuurd. Dat werd erg gewaardeerd.
Omdat wij kritisch zijn naar onszelf hebben wij onze zorg-collega’s gevraagd naar hun ervaringen met ons specifiek in deze coronatijd. “Laat je groeien” is immers een waarde die ook belangrijk is voor onze interne organisatie.
De geluiden die we van onze mensen terugkrijgen, zijn vooral dat ze baat hebben bij betrokkenheid, duidelijkheid en eerlijkheid. Al hebben sommigen aangegeven dat ze behoefte hadden aan meer vanuit zorgdesQ. Die kritische noten nemen we zeker mee.
“Ik ervaar bij jullie openheid, eerlijkheid en duidelijke communicatie. Wanneer ik vragen heb kan ik altijd bij jullie terecht en waardeer dit echt.’’
Francois
“Eerlijk gezegd geen commentaar kunnen vinden op de communicatie. Contact is goed en er wordt goed geluisterd door de medewerkers. Super leuk om een bedankje te krijgen!’’
Lucien
Ondanks dat het erop lijkt dat de situatie nog even zo blijft, hopen wij dat we iedereen snel weer persoonlijk kunnen zien en spreken. Blijf veilig allemaal en vergeet niet: als er wat aan de hand is, trek bij ons aan de bel!
Liefs, Myrthe
– Myrthe Moet vertellen –
